Candriam: Grote zorgen over wereldeconomie
Van veerkracht naar vertraging – grote zorgen over de wereldeconomie
Dit artikel is geschreven door Florence Pisani en Emile Gagna, economen bij Candriam
- Verenigde Staten: grote onzekerheid over riskante koers Trump
- Europa: Trump schudt de eurozone wakker
- China: dreigende deflatie en overvolle spaarpotten
Ondanks oplopende geopolitieke spanningen bleek de wereldeconomie begin 2025 veerkrachtig en zette de daling van de inflatie door. Toch dreigt de economische koers van Trump – met handelsbeleid als wapen en grillige beleidswendingen – het vertrouwen van bedrijven en huishoudens te ondermijnen. Volgens Florence Pisani en Emile Gagna, economen bij Candriam, kan Trumps strategie op termijn een grote impact hebben op de wereldeconomie.
Verenigde Staten: grote onzekerheid over riskante koers Trump
De Amerikaanse economie hield begin 2025 nog stand dankzij een sterke binnenlandse vraag, maar de rek lijkt eruit. De banengroei vertraagt (1), het consumentenvertrouwen brokkelt af en bedrijven stellen investeringen uit. Ook exportorders nemen scherp af. Bedrijfsenquêtes wijzen op afzwakkende groei in de tweede helft van het jaar.
De onzekerheid over het economische beleid is ongekend groot. Onduidelijkheid over toekomstige handelsovereenkomsten, invoertarieven en fiscale plannen maken het lastig om vooruit te kijken. Analisten verwachten dat de groei in 2026 terugvalt tot onder 1%.
Dat scenario gaat nog uit van stabiele, iets hogere handelstarieven (rond 15%) en beperkte begrotingssteun van 0,3% van het bbp. Bezuinigingen op sociale programma’s zullen vooral lage inkomens in de VS treffen, terwijl belastingverlagingen waarschijnlijk richting hogere inkomens gaan – met een beperkt effect op de consumptie. De Federal Reserve zal haar renteverlagingscyclus pas hervatten als de groeivertraging overtuigend doorzet, vermoedelijk pas eind 2025.
Op langere termijn kan Trumps beleid de Amerikaanse economie op een riskant spoor zetten. Het federale tekort blijft met 6,5% van het bbp structureel hoog, terwijl streng immigratiebeleid het groeipotentieel schaadt. Ook het streven naar een zwakkere dollar is niet zonder risico: grote tekorten en het “America First”-beleid kunnen buitenlandse investeringen afremmen en leiden tot hogere rentes op staatsobligaties.
Met zijn confronterende koers zet Trump de economische stabiliteit op het spel – mogelijk met weinig voordeel, behalve een goedkopere dollar.
Europa: Trump schudt de eurozone wakker
De eurozone kende begin 2025 op het eerste oog een sterke groei: het bbp steeg met 2,5% op jaarbasis (2). Die opleving blijkt echter vertekend door een extreme uitschieter in Ierland, waar het bbp met 45% groeide dankzij een exportpiek van farmaproducten vóór de verwachte Amerikaanse tariefverhogingen. Zonder Ierland blijft de groei in de eurozone steken onder 1%.
De binnenlandse vraag blijft zwak. Consumenten zijn somber over de economie en arbeidsmarkt, en bedrijven stellen investeringen uit. De recente monetaire verruiming kan op termijn wel de woningmarkt aanjagen. Cruciaal wordt de uitkomst van de handelsbesprekingen met de VS: de export van industrieproducten naar Amerika is goed voor bijna 2% van het eurozone-bbp. Blijvende tarieven zouden de groei met 0,5% kunnen drukken, terwijl ook Chinese pogingen om marktaandeel in Europa te veroveren druk uitoefenen.
Hoewel Duitsland en de EU meer defensie-uitgaven plannen en begrotingsruimte zoeken, kan verdere escalatie van handelsconflicten alsnog leiden tot renteverlagingen door de ECB, mogelijk tot 1,5% eind dit jaar.
Ironisch genoeg dwingt het buitenlands beleid van Trump Europa tot meer strategische autonomie. Vooral Duitsland wordt wakker geschud na jarenlange afhankelijkheid van goedkope energie en buitenlandse vraag. De koerswijziging onder kanselier Mertz en het EU-initiatief ReArm zijn stappen in de goede richting, maar onvoldoende.
Volgens Mario Draghi is minstens €800 miljard per jaar aan publieke investeringen nodig om Europa’s concurrentiekracht te herstellen. Zijn pleidooi voor euro-obligaties als financieringsinstrument stuit echter op politieke weerstand, waarmee de grootste uitdaging voor Europa vooral politiek van aard is.
China: dreigende deflatie en overvolle spaarpotten
De Chinese economie vertoont scheurtjes. Waar de groei begin dit jaar nog robuust was, signaleren recente inkoopmanagersindices een afkoeling in zowel de industrie als de dienstensector. De jeugdwerkloosheid, met name onder afgestudeerden, blijft hardnekkig hoog en het consumentenvertrouwen is broos. Opvallend: zes op de tien huishoudens geven inmiddels de voorkeur aan sparen boven consumeren of beleggen in vastgoed – een duidelijke verschuiving ten opzichte van een decennium geleden (3). De dreiging van deflatie blijft daarmee aanwezig.
De vastgoedsector kampt nog altijd met de nasleep van een jarenlange periode van een overmaat aan bouwprojecten, terwijl overcapaciteit in diverse industrieën de investeringen afremt. Daarmee blijft de economische groei sterk leunen op de buitenlandse handel – een afhankelijkheid die in het huidige geopolitieke klimaat steeds riskanter wordt.
China zoekt uitwegen. Via derde landen probeert het Amerikaanse importheffingen te omzeilen en door nieuwe markten aan te boren hoopt het de export op peil te houden. Maar de internationale weerstand groeit. Handelspartners staan onder druk van het Amerikaanse protectionisme, dat onder de regering-Trump verder is opgeschroefd.
De tijdelijke wapenstilstand van 90 dagen tussen Washington en Beijing geeft enige lucht. Toch lijkt een structurele koerswijziging in de handelsrelatie ver weg. Om de beoogde 5% economische groei in 2025 te halen, zal China zijn binnenlandse stimulering moeten opvoeren.
De echte uitdaging ligt echter dieper: durft Beijing de overstap te maken naar structurele hervormingen, zoals betere sociale voorzieningen? Daarmee zou het spaaroverschot kunnen afnemen en de economie minder afhankelijk worden van buitenlandse vraag – en dus veerkrachtiger bij toekomstige schokken.
