Grondstoffen laten herstel zien na FOMC-vergadering
Wekelijks grondstoffenoverzicht Saxo Bank
De grondstoffen handelden vorige week gemengd. Het Amerikaanse FOMC gaf, zoals verwacht, een havikachtige boodschap af door zijn inspanningen op te voeren om de stijgende inflatie te bestrijden.
Nadat de markt echter het vooruitzicht werd geboden van drie renteverhogingen in 2022 en 2023, kwam er een stevige ommekeer in het sentiment. Hierbij presteerden de euro en andere belangrijke valuta beter dan de Amerikaanse dollar. Ze ondersteunden zo een herstel van een aantal grondstoffen die voorafgaand aan de FOMC-vergadering onder druk hadden gestaan.
Amerikaanse staatsleningen, een belangrijke richtingwijzer voor beleggingsmetalen, reageerden eveneens verrassend na de FOMC-vergadering. Daags na een havikachtige verschuiving, compleet met een nieuwe reeks van sterkere economische, inflatie- en Fed-beleidsprognoses, daalde de rente over de hele curve. Dit was waarschijnlijk ook een reactie op de voortdurende en snelle verspreiding van het Omicron-virus. De nieuwe variant zorgde wereldwijd voor een sterke stijging van het aantal gevallen.
Ondanks de rugwind van een zwakkere dollar handelde de oliemarkt lager. In verband met het Omicron-virus is er bezorgdheid over de vraag op de korte termijn. Het Internationaal Energieagentschap voorziet hierdoor een overbevoorrade markt tot in de eerste maanden van 2022. De aardgasprijzen bleven vorige week uiteenlopen, waarbij het milde winterweer in de VS de prijzen deed dalen tot niveaus die normaal zijn tijdens de zomermaanden, terwijl in Europa prijsondersteunende gebeurtenissen hielpen om de gas- en elektriciteitsprijzen naar nieuwe recordhoogten te stuwen.
Het resultaat van deze ontwikkelingen was een relatief neutrale week voor de Bloomberg Commodity Index, die een mandje van belangrijke grondstoffen volgt, gelijk verdeeld over energie, metalen en landbouw. Daarmee consolideerde de index zijn zeer sterke prestatie van 2021, die momenteel 24% bedraagt, de sterkste jaarlijkse stijging sinds 2001.
De edele metalen kregen een impuls nadat de FOMC-vergadering de havikachtige kanteling liet zien. De metalen stonden onder druk sinds de verrassend havikachtige aanvaardingstoespraken van Fed-voorzitter Powell en vicevoorzitter Brainard op 22 november. Nu de meeste aangekondigde maatregelen al voor de vergadering waren ingeprijsd, grepen beide metalen de kans om wat van hun recente verliezen terug te winnen. Met 10-jaars reële yields die terugkeerden naar pre-FOMC niveaus onder -1% en de dollar die zijn grootste terugval zag sinds oktober, slaagde goud erin om boven zijn 200-daags voortschrijdend gemiddelde te breken, een niveau dat weerstand had geboden in de aanloop naar de bijeenkomst.
De vooruitzichten voor 2022 blijven troebel, waarbij het merendeel van de negatieve goudvoorspellingen wordt gedreven door de verwachting van sterk stijgende reële yields. De reële rendementen hebben de afgelopen jaren een hoge mate van inverse correlatie met goud laten zien. Het is het risico van een havikachtige Fed dat de rendementen opdrijft, wat de markt momenteel zorgen baart.
Met drie renteverhogingen die al zijn ingeprijsd voor 2022 en 2023 en met goud dat wordt verhandeld op niveaus die ongeveer 0,25% te goedkoop lijken ten opzichte van de reële rendementen op 10 jaar, zou het neerwaartse risico echter beperkt moeten zijn. Tenzij de Fed in de komende weken en maanden de retoriek opvoert en een agressiever tempo van renteverhogingen aangeeft.
Bron: Saxo Groep
Het is ook de moeite waard om in gedachten te houden dat stijgende rentetarieven waarschijnlijk de risico’s op de aandelenmarkten zullen vergroten. Hierbij zullen veel niet-winstgevende snelstijgende aandelen een potentiële herwaardering ondergaan. Daarnaast zijn zorgen over aanhoudende overheids- en particuliere schuldniveaus, meer aankopen door centrale banken en het omslaan van de dollar na maanden van kracht, allemaal potentiële aanjagers die het negatieve effect van stijgende obligatierentes kunnen compenseren.
Industriële metalen kregen, net als edelmetalen, een boost na de FOMC, maar niet voordat ze opnieuw een neerwaartse poging afsloegen. Koper daalde tijdelijk naar een laagste punt in twee maanden. Het herstel werd ondersteund door het nieuws dat de Chinese productie van aluminium voor november vertraagde als gevolg van aanhoudende beperkingen bij het energieverbruik, waardoor de vraag naar voorraden in de door de LME gecontroleerde opslagplaatsen toenam. Koper vond ondertussen steun nadat een van Peru’s grootste mijnen begon met het afbouwen van de productie, als gevolg van protesten van de gemeenschap.
De vooruitzichten voor energie en landbouw zijn over het algemeen positief, terwijl de vooruitzichten voor edelmetalen negatief zijn als gevolg van de verwachte stijging van de korte rente in de VS en van de lange termijn rendementen. Terwijl de energietransitie naar verwachting een sterke en stijgende vraag naar veel belangrijke metalen zal genereren, zijn de vooruitzichten voor China momenteel de grootste onbekende factor. Vooral voor koper waar een aanzienlijk deel van de Chinese vraag verband houdt met de vastgoedsector.
Ruwe olie handelde lager in de week, doordat de Omicron-ontwikkelingen de vraagvooruitzichten op de korte termijn blijven beïnvloeden. Een zwakkere dollar werd gecompenseerd door een krapper monetair beleid, dat de groeivooruitzichten voor 2022 verder zou kunnen afzwakken. Terwijl Europa te kampen heeft met een verergerende energiecrisis, heeft milder dan normaal weer in Azië geleid tot een verminderde vraag naar brandstofproducten die worden gebruikt voor energieopwekking en verwarming. Gezien de vertroebelde vooruitzichten verwachten wij dat de handel voor Nieuwjaar vooral zal worden gedreven door technische handelsstrategieën op korte termijn.
Nu het Internationaal Energieagentschap en de OPEC voor de eerste maanden van 2022 een evenwichtige markt voorspellen, is het risico van hogere prijzen misschien uitgesteld, maar niet weggenomen. Wij blijven optimistisch over de oliemarkt op lange termijn, omdat die nog jaren te kampen zal hebben met onderinvesteringen en de oliemultinationals hun animo voor grote projecten zullen verliezen. Dit is deels te wijten aan de onzekere lange termijn vooruitzichten voor de vraag naar olie, maar ook in toenemende mate aan de kredietbeperkingen voor banken en investeerders als gevolg van een focus op ESG en de groene transformatie.
De gas– en elektriciteitsmarkt in de EU steeg donderdag naar een nieuw recordniveau, maar leverde de winsten vrijdag weer in nadat Gazprom wat pijplijncapaciteit had gereserveerd. Voor die tijd sloot de Nederlandse TTF-gasfuture boven €140/MWh of $45/MMBtu, meer dan negen keer het langetermijngemiddelde, terwijl German Power met €245/MWh meer dan zes keer boven het lange termijn gemiddelde verhandelde.
Een combinatie van het tijdelijk stilleggen van Franse kerncentrales door defecten aan pijpleidingen, een verwachte koudegolf volgende week en lage stromen uit Rusland blijven de toch al lage voorraden drukken. Daarbij komt nog de druk van de VS om Rusland sancties op te leggen over Oekraïne en de Duitse toezichthouders die zeggen dat de Nord Stream 2 gaspijplijn misschien niet voor juli wordt goedgekeurd.
De markt wordt duidelijk gedreven door de vrees voor een tekort aan gas in februari. Met dit in het achterhoofd zal de markt zich intensief blijven focussen op de weersontwikkelingen op korte termijn en op tekenen van verhoogde leveringen uit Rusland. Een verbetering van beide factoren zou kunnen leiden tot een scherpe correctie van de prijzen, aangezien de huidige niveaus de groei afremmen, de inflatie verhogen en in heel Europa brandstofarmoede doen ontstaan.
Ole Hansen, Hoofd Grondstoffenstrategie Saxo Bank
