Op weg naar lagere niveaus

Voor mijn vakantieperiode sprak ik over de vorming van een zogenoemd driedaags evening star patroon. Destijds verhoogde de AEX zijn top nog naar 587 tijdens deze enorm krachtige herstelbeweging, maar de top lijkt te zijn gezet.

Klassieke terugtest afgerond tijdens zeer krachtige herstel beweging, top lijkt gezet

Een ‘evening star’ is een driedaags toppatroon dat niet veel voorkomt. Dit patroon werd rond 23 juli afgerond en is een geldig toppatroon gebleken tot op heden. Tegelijk met de afronding van dit toppatroon werd ook de onderkant van een stijgende wig gebroken. Dit wigpatroon was zichtbaar sinds 15 juni toen een bodem bij 529,80 werd geplaatst. Destijds vond een correctie plaats die zorgde voor een hertest van de zeer belangrijke middellangetermijnsteun bij 528,70. De recente herstelbeweging werd op 16 maart ingezet bij een bodem van 389,70. Dit is tot op heden nog steeds het laagste punt van dit handelsjaar. Deze bodem maakte onderdeel uit van een extreem krachtige en snelle vrije val beweging van ongeveer 240 punten in slechts 4 weken tijd. Een extreme beweging die we in de afgelopen jaren niet hebben gezien. Ik gaf toen al aan dat een krachtige herstelbeweging mocht worden verwacht. Dit kwam mede door de vorming van een omkeerpatroon in de daggrafiek, de extreme oversold condities van de technische indicatoren, een exhausting gap en de afstand tussen de koers en het 200-daags gemiddelde. Toch is de herstelbeweging aanzienlijk verder doorgegaan dan ik had verwacht. Ik gaf destijds een tweetal richtzones aan. De eerste lag rond de 483 en de tweede bij 528. Dit betekende destijds overigens niet dat mijn visie in het langetermijnbeeld veranderde. Deze staat al langere tijd op Short. Dit heeft te maken met de eerdere (eind 2018) neerwaartse doorbraak van de sinds 2009 opgaande bodemlijn op de logaritmische weekgrafiek. De herstelbeweging die in de afgelopen maanden plaatsvond, zorgde voor een klassieke terugtest naar deze voormalige oplopende steunlijn. Een normale maar zeer krachtige terugtest.

Visie technische analyse:

Grafiek AEX-index op dagbasis

Bron: Reuters Metastock XVII, 19 augustus 2020, Zie ook onze uitleg van technische begrippen

Veel signalen wijzen op topvorming, groot hoofd-schouderpatroon in de maak

In de afgelopen weken zagen we een groot aantal signalen die wezen op topvorming. De kans is naar mijn mening groot dat met de vorming van de top bij 587 een eerste duidelijke lagere top in de AEX is gevormd in het langeretermijnbeeld. Niet alleen de terugtest naar de bodemlijn van de voormalige bullmarkt sinds 2009, de vorming van een evening star en de neerwaartse doorbraak onder de stijgende wig waren de aanwezige en belangrijkste signalen. We zagen sinds juni ook al een duidelijke afvlakking van de opgaande trend tijdens deze herstelbeweging. Hierdoor werden ook de contouren van een hoofd-schoudertoppatroon zichtbaar. Bevestiging van dit toppatroon treedt op onder de recente bodem bij 543,60. De AEX lijkt nu bezig te zijn de afronding van de 2^e schouder van dit patroon. Verder zagen we enkele weken geleden al negatieve divergentie in de technische indicatoren (RSI en MACD). Hierna werden de stijgende bodemlijnen van deze technische indicatoren neerwaarts gebroken en is een dalende tendens ontstaan in zowel de RSI evenals de MACD. Dit betekent dat de verkoopdruk verder toeneemt. Belangrijk zijn ook de intermarktindicatoren zoals de 10-jaars renteontwikkeling, de goudprijs en de euro-dollar. In mijn vorige opinie besprak ik enkele van deze indicatoren. De rente is nog steeds bezig met een enorm groot uitbodemingspatroon waarbij volgende doelen boven de 0% lijken te liggen. De goudprijs blijft binnen zijn krachtige opgaande trend en heeft nog steeds veel opwaartse ruimte. Als laatste zagen we een krachtige doorbraak in de euro-dollarkoers wat zorgde voor een trendomkeer (van neerwaarts naar opwaarts) waarbij het 1^e doel al gestaag in zicht komt. Deze intermarktindicatoren ondersteunen een verdere verzwakking in de aandelenmarkten. Kortom: er zijn in de afgelopen weken een groot aantal signalen gegeven die wijzen op een neerwaartse trendomkeer in de aandelenmarkten en de volgende fase in de langere dalende trend van veel aandelenmarkten.

Op weg naar de 543,60 (neklijn toppatroon) en de belangrijke zone bij 528 – 529

Als we kijken naar de gemiddelden (50-daags en 200-daags) dan zagen we begin augustus een opwaartse crossing waarbij het 50-daags gemiddelde opwaarts door het 200-daags gemiddelde brak. Dit staat bekend als een golden cross. Toch acht ik de kans groot dat dit een valse crossing is die is ontstaan door de lange en krachtige herstelbeweging in de afgelopen maanden. Het verschil tussen beide gemiddelden is momenteel minder dan 5 punten groot, waarbij de AEX momenteel onder beide gemiddelden noteert. De kans op een neerwaartse crossing is dan ook groot in de komende weken. Een voorwaarde is wel dat de neerwaartse tendens dan wordt vervolgd in de komende tijd. Als eerste weerstand ligt momenteel het 50-daags gemiddelde boven de markt bij 565. Overige weerstanden zijn te vinden bij de recente top van 575,50 vorige week en de top van de herstelbeweging bij 587. Boven de 575,50 ontstaat een langer durende consolidatiefase in de AEX voordat de neerwaartse weg zal worden hervat. Boven de 587 wordt de huidige situatie opgeheven en ontstaat meer ruimte tot boven de 600-punten grens. Een dergelijke beweging mogen we niet uitsluiten, maar lijkt minder waarschijnlijk. Ik acht de kans groot dat de AEX de volgende steunpunten in de komende tijd kan gaan opzoeken. Als eerste de belangrijke lijn bij 543,60 waaronder het hoofd-schouderpatroon wordt geactiveerd en als tweede de zeer belangrijke zone bij 528 – 529. Een structurele beweging onder de laatstgenoemde zone zorgt voor een definitieve neerwaartse bevestiging in het langere technische beeld en zorgt ook voor een zeer forse neerwaartse vervolgruimte. Deze kans op een beweging onder de zone 528 – 529 acht ik realistisch in de komende maanden.

Grafiek AEX-index op weekbasis

Bron: Reuters Metastock XVII, 19 augustus 2020

Grafiek technische indicatoren (RSI en MACD) AEX-index op dagbasis

Bron: Reuters Metastock XVII, 19 augustus 2020

Technische analyse maakt deel uit van de risicoanalyse van het ING Investment Office

¹ Contra-indicator, zeer negatief sentiment kan beoordeeld worden als positief.
² Technische analyse (TA) is een manier om de koersontwikkeling op financiële markten te voorspellen en is één van de signalen die onze risicobarometer stuurt. Alle signalen (waaronder het TA-signaal) worden onafhankelijk van elkaar bepaald en opgeteld tot één (totaal) risicosignaal. Dit signaal is bepalend voor onze tactische assetallocatie.

Meer weten over technische analyse?
Zie onze uitleg van technische begrippen.

Bas Heijink (bekijk profiel en disclaimer)