Opgaande bodemlijnen gebroken
De blow-off beweging in de AEX werd begin deze week beëindigd waarna steeds meer verslechteringen optraden. De kans is reeel dat de top is gezet tijdens deze krachtige herstelbeweging.
Blow-off beweging ten einde, stijgende trend sinds maart gebroken
Vanaf de maart-bodem bij 389 werd een zeer krachtige herstelbeweging ingezet. Deze beweging zorgde recentelijk voor een top bij 573,50. Dit betekent dat de herstelbeweging zorgde voor een stijging van ruim 180 punten in ongeveer 3 maanden tijd. Deze herstelbeweging volgde op de vrije val beweging van 240 punten (35%) die tot aan de maart-bodem slechts in 4 weken tijd plaatsvond. Een dergelijke krachtige vrije val komt slechts zelden voor. De herstelbeweging was wel aanzienlijk krachtiger dan ik had verwacht medio maart. Ik gaf destijds aan dat rond de 400 punten een krachtig herstel mocht worden verwacht. Dit kwam onder andere door de vorming van een exhausting gap, de extreem lage technische indicatoren en het bereiken van mijn 2e neerwaartse doel tijdens deze bearmarkt (380). Mijn eerste doel voor een herstel lag bij 483 puntengrens en mijn 2e opwaartse doel voor de vorming van de 1e lagere top lag bij 528. Beide niveaus werden gebroken en zorgden voor een krachtig verder verloop van het herstel. Daarbij werden potentiele toppatronen (stijgende wiggen) zonder moeite opwaarts gebroken. Als we echter naar alle bewegingen van de afgelopen drie maanden kijken zagen we een steeds steilere opgaande tendens.
Ofwel de euforie onder beleggers werd steeds groter. De eerste opgaande bodemlijn startte bij 389 en liep langs de 492,50 bodem van medio mei. Vanaf deze 492,50-bodem startte een volgende versteiling. De laatste versteiling startte op 1 juni en zorgde voor een verdere opgaande beweging tot aan de 573,50. Deze 3e opgaande beweging werd afgelopen maandag al gebroken. Met een forse neerwaartse gap werden gisteren ook de 2 andere opgaande bodemlijnen gebroken. Hiermee lijkt een einde te zijn gekomen aan de herstelbeweging van de afgelopen maanden. Deze neerwaartse doorbraken zagen we gisteren ook in veel andere indices.
Visie technische analyse:
| korte termijn | lange termijn | steunniveaus | weerstandniveaus |
| Short | Short | 531 / 528,70 / 518 / 513 | 547 / 551,50 / 558,20 / 561 |
Grafiek AEX-index op dagbasis
Bron: Reuters Metastock XVII, 11 juni 2020, Zie ook onze uitleg van technische begrippen
‘Perfecte’ terugtest naar voormalige stijgende langetermijnbodemlijn
In het langetermijnbeeld blijft mijn visie op Short staan, ondanks de kracht van de recente herstelbeweging. Als we kijken naar de logaritmische langetermijngrafiek dan zien we dat tijdens deze herstelbeweging een klassieke terugtest plaatsvond. De voormalige lange termijn bullmarkt vanaf de 2009-bodem werd al eind 2018 neerwaarts gebroken, waarna er sprake was van een lang consolidatieproces tot begin dit jaar. Dit proces zorgde uiteindelijk nog wel voor een hogere top bij 632. Tijdens de recente vrije val werd al ruimschoots het 50%-Fibonacci retracementniveau gebroken. Dit niveau tussen de bodem onder de 200 punten (begin 2009) en de top van 632 lag namelijk bij 415. De herstelbeweging van de afgelopen maanden zorgde daarbij voor een ‘perfecte’ terugtest van een van de voormalige (sinds 2009) stijgende langetermijnbodemlijnen op deze logaritmische langetermijngrafiek. Een forse maar normale terugtest in het langetermijnbeeld. Voor de komende maanden verwacht ik een verder vervolg van de bearmarkt. Door de kracht van het recente herstel zal het waarschijnlijk aanzienlijk langer duren voordat de bodem van dit jaar (389) weer in zicht zal komen.
De risico’s in de aandelenmarkten zijn naar mijn mening groot waarbij krachtige terugvallen zullen blijven plaatsvinden. Dit zien we ook terug in de bewegingen in veel andere indices. Dit is een belangrijk gegeven omdat alleen negatieve langetermijnsignalen in slechts enkele indices geen krachtig signaal zouden weergeven. Ook als we kijken naar de intermarktindicatoren zien we duidelijke signalen voor een verder neerwaarts vervolg in de komende maanden. De euro-dollar koers besprak ik recentelijk al waarbij een groot uitbodemingspatroon in ontwikkeling is en deze valutakoers al door zijn dalende toppenlijn brak. Dit zien we ook al langere tijd in de 10-jaars rentes in Europa. Ook is de kans groot dat in deze rentes een verdere stijging zal plaatsvinden. De goudprijs blijft nog steeds in zijn stijgende langetermijntrend waarbij de koers in de afgelopen maanden al fors is opgelopen.
Island reversal patroon gevormd door de brede neerwaartse gap van gisteren
Op de logaritmische langetermijngrafiek vond niet alleen een terugtest plaats naar de voormalige sinds 2009 stijgende bodemlijn maar kan op de weekgrafiek vandaag ook een groot toppatroon worden afgerond. Op de dag grafiek werd gisteren ook een groot toppatroon afgerond, namelijk een island reversal. Dit patroon werd gevormd door de opwaartse gap tijdens de blow-off beweging op 6 juni en de gisteren gevormde neerwaartse gap. Zolang deze opwaartse gap van gisteren (tussen de 551,50 en 558,20) niet wordt opgevuld, blijft dit patroon geldig en mag in de komende tijd meer neerwaartse druk worden verwacht. Dit komt ook mede doordat alle 3 de opgaande bodemlijnen neerwaarts werden gebroken in de afgelopen dagen. Als we verder kijken naar de technische indicatoren dan zagen we gisteren een negatieve crossing in de MACD en brak de RSI zijn stijgende bodemlijn. Er zijn dus kortom genoeg signalen gegeven die wijzen op topvorming in de AEX (en ook in andere indices) waarbij de kans op een verdere daling in de komende tijd reëel is.
In het langetermijnbeeld blijft mijn opinie onveranderd op Short staan en mijn kortetermijnopinie heb ik opnieuw verlaagd naar Short. Waar liggen nu de belangrijkste punten voor de komende tijd? De eerste weerstand is bij 547 te vinden. Dit is de 3e en minst steil opgaande bodemlijn die dagelijks ongeveer 2,5 punt oploopt. Deze bodemlijn startte bij het dieptepunt in maart dit jaar. Vlak daarboven ligt verder nog de genoemde gap tussen 551,50 en 558,20 en het 200-daags gemiddelde bij 561. Na de forse daling van gisteren is de kans aanwezig dat een kortstondig herstel plaatsvindt voordat de neerwaartse weg verder wordt hervat. Het eerste steunpunt ligt bij 531, maar bij de oude bekende 528,70 ligt het eerste belangrijke steunpunt. Zodra deze wordt gebroken, staat de weg open richting de zone 489 – 492. Daarboven liggen verder alleen nog het 50-daags gemiddelde bij 518 en de 510 als steunpunten.
Grafiek AEX-index op weekbasis
Bron: Reuters Metastock XVII, 11 juni 2020
Technische analyse maakt deel uit van de risicoanalyse van het ING Investment Office
| Risicobarometer ING Investment Office | |||
| Signaal | – | ||
| Macro-economie | – | Maatregelen om virusverspreiding te beperken hebben enorme economische impact | |
| Liquiditeit / rente | ++ | Centrale banken halen alles uit de kast en draaien de geldkraan vol open | |
| Waardering | – | ‘Veilige’ beleggingen hooggewaardeerd, maar aandelen zijn ook duur geworden | |
| Sentiment¹ | – | Beleggers nemen gevolgen coronacrisis voor economie en bedrijfswinsten te licht op | |
| Technische analyse² | – | Veel indices lijken bezig met de vorming van een lagere top | |
1 Contra-indicator, zeer negatief sentiment kan beoordeeld worden als positief.
² Technische analyse (TA) is een manier om de koersontwikkeling op financiële markten te voorspellen en is één van de signalen die onze risicobarometer stuurt. Alle signalen (waaronder het TA-signaal) worden onafhankelijk van elkaar bepaald en opgeteld tot één (totaal) risicosignaal. Dit signaal is bepalend voor onze tactische assetallocatie.
| Disclaimer Deze beleggingsaanbeveling is opgesteld door Bas Heijink, technisch analyst, en is en uitgebracht en voor het eerst verspreid op vrijdag 12 juni 2020 om 11:01 door het ING Investment Office, onderdeel van ING Bank N.V. Voor het opstellen van deze beleggingsaanbeveling is gebruik gemaakt van de volgende wezenlijke informatiebronnen: BofA Securities, Goldman Sachs, Bloomberg, CreditSights, Standard & Poor’s, Moody’s, Fitch, ING FM, Citi, J.P. Morgan, Thomson Reuters Datastream, Sustainalytics, UBS en/of Reuters Metastock. Deze beleggingsaanbeveling is gebaseerd op de volgende waarderingsgrondslagen, methoden en aannames: koerswinstverhouding, koersboekwaardeverhouding en/of net asset value (NAV). Voor deze beleggingsaanbeveling zijn geen beschermde modellen gebruikt. Een beschrijving van het ING-beleid ten aanzien van informatiebarrières en belangenverstrengeling kunt u hier vinden. Tenzij anders vermeld, zal ING Bank N.V. de beleggingsaanbeveling niet actualiseren. Ontwikkelingen die zich na het opstellen van deze beleggingsaanbeveling hebben voorgedaan, kunnen van invloed zijn op de juistheid van de aannames waarop deze beleggingsaanbeveling is gebaseerd. Beleggingsaanbevelingen worden over het algemeen 2 tot 4 keer per jaar herzien. Deze beleggingsaanbeveling behelst geen individueel beleggingsadvies maar slechts een algemene aanbeveling waarop beleggers hun beleggingsbeslissingen mede kunnen baseren en vormt geen uitnodiging tot het aangaan van welke overeenkomst of verbintenis dan ook. Deze beleggingsaanbeveling is gebaseerd op aannames en vormt geen garantie voor een bepaalde ontwikkeling of resultaat. Aan deze beleggingsaanbeveling kunnen geen rechten worden ontleend. Beslissingen op basis van deze beleggingsaanbeveling zijn voor uw eigen rekening en risico. Noch ING Bank N.V. noch ING Groep N.V. noch enige andere rechtspersoon die tot de ING Groep behoort, aanvaardt aansprakelijkheid voor enige schade in welke mate dan ook die voortvloeit uit het gebruik van bovenstaande beleggingsaanbeveling of de daarin opgenomen informatie. Beleggen brengt risico’s en kosten met zich mee. U kunt uw inleg of een deel ervan verliezen. De waarde van uw belegging kan fluctueren. In het verleden behaalde resultaten bieden geen garantie voor de toekomst. ING Bank N.V. is niet geregistreerd als broker-dealer en investment adviser zoals bedoeld in de Amerikaanse Securities Exchange Act van 1934, respectievelijk de Amerikaanse Investment Advisers Act van 1940, zoals van tijd tot tijd gewijzigd, en evenmin in de zin van andere toepasselijke wet- en regelgeving van de afzonderlijke staten van de Verenigde Staten van Amerika (hierna tezamen: ‘Amerikaanse beleggingswetgeving’). Deze beleggingsaanbeveling is niet gericht tot en niet bestemd voor ‘U.S. Persons’ in de zin van de Amerikaanse beleggingswetgeving. Kopieën hiervan mogen niet worden verzonden of worden meegebracht naar de Verenigde Staten van Amerika of worden verstrekt aan U.S. Persons. ING Bank N.V. is statutair gevestigd te Amsterdam, handelsregister nr. 33031431 Amsterdam en staat onder toezicht van Autoriteit Financiële Markten AFM. ING Bank N.V. is onderdeel van ING Groep N.V. Alle rechten voorbehouden. Deze beleggingsaanbeveling mag niet worden verveelvoudigd, gekopieerd, gepubliceerd, opgeslagen, aangepast of gebruikt in welke vorm dan ook, online of offline, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van ING Bank N.V. ©2019 ING Bank N.V., Amsterdam. |
Meer weten over technische analyse?
Zie onze uitleg van technische begrippen.
